Dörtdivan yaylalarının belirgin özelliği buraların kadim yerleşim yerlerinin arasında, yakınında veya üzerinde kurulmuş bulunmasıdır. Buralar Orta Çağ kale-şehir kurulumuna uygun olarak yüksek yerlerdeki yerleşim yerleridir. Fakat bunlar üzerine neredeyse hiçbir çalışma yapılmamış ve bu harabeler kaderlerine terk edilmişlerdir. Bu yerlerde tarih içinde geçmişten kalan izlerin büyük bir çoğunluğu günümüzde ortadan kalkmıştır. Mezarlar, kale kalıntıları, yollar, sütunlar sütun başları, bazı heykeller Dörtdivan yaylalarından günümüze uzanan bazı maddî miras olarak dikkati çekmektedir. Dörtdivan'ın Kılıçlar, Sümme, Karapınar, Gücükler, Deller ve diğer yaylaları ile Tepegölcük, Kapaklı mevkileri bu konuda akla ilk gelen yerlerdendir.
Dörtdivan'ın Dülger köyüne ait Dörtkapılı Yayla da bunlardan birisidir. 3 Aralık 2022 tarihi itibariyle biz de Mevlüt Çimen ve Fahri Kayaalp ile Dörtdivan Yaylaları kitabımız için bu yerlere giderek bazı incelemelerde bulunma şansı elde ettik. İlk dikkati çeken husus Aladağlar içerisinde Dörtkapılı'nın, Dörtdivan'a yakın olması ve aşağı yaylaları ile yukarı yaylaları arasında adeta bir merkez gibi olmasıdır. Aynı zamanda tarihi kale kalıntılarının da bulunduğu Tepegölcük'e yakın olması burayı ilgi çekici bir yer durumuna yükseltmektedir. Bütün bunlar hem yaylanın bulunduğu yerde hem de civarında geçmişte önemli yerleşim alanlarının olduğunu göstermektedir. Fakat gel gelelim Dörtdivan yaylalarının genelinde karşılaştığımız bu durumla ilgili ilçede ve ilde herhangi bir çalışma yapılmamıştır. Bütün bu tarihi kalıntılar definecilerin insafına terk edilmiştir. Onlar da ülkemizin tarihî mirasını acımasızca talan ve yok etmektedir.
Dörtkapılı Yayla'nın etrafındaki yerleşim yerleri hakkında çok detaylı incelemelere, doğal dokuya zarar vermeden araştırmalar yapmaya ihtiyaç vardır. Biz, Dörtdivan Yaylaları üst başlığı altında yaptığımız çalışmada bu yayların kadim devirlere ait bir zenginliğe ev sahipliği yaptığını gittiğimiz hemen her yaylada görme şansı elde ettik. Yazdığımız yazılarla da bunlara dikkat çekmeye, en azından tesadüfün eline teslim edilen bu zenginliği böylece tespit etmeye çalışıyoruz. Dün incelememize konu olan Dörtkapılı Yayla ile Dörtdivan'ın Aşağı Yaylaları olan ve Cemaller, Ortaköy, Çetikören, Mursallar'ın Kirazlı yaylalarının bulunduğu mevki arası açıkça zengin bir tarihî mirasa ev sahipliği yapmaktadır. Cemaller köyünün yaylası olan Karakoz Yaylası'na yakın bir yerde bulunan bir yer de aslında eski bir harabeyi andırmaktadır.
Bütün bu mirasın tespit edilmesi ve Dörtdivan'ın tarihine ışık tutacak bilgilerin elde edilmesi yoluna gidilmelidir. Çünkü her geçen gün bu miras yok olup gitmektedir.