İnsan bahane üretmeyi seven bir varlık. Bahane üretmek fikri zihnimize yerleştikçe bu, bir şeyi yapmamak üzere başarıya ket vuran psikolojik engellere dönüşmektedir. Halbuki insanın duygu ve düşünce dünyası çalışmak ve üretmek üzere işleyip durmaktadır.
İnsan duygu ve düşünce bakımından daima bir üretim hâlindeyken bu durum, iş icraata gelince istenildiği gibi olamamaktadır. Özellikle günümüz insanı bir şey üretmek ve çalışmak fikri yanında bocalayıp duymaktadır. Çünkü bu insanın motivasyonu düşüktür. Bahane bu yüzden daha işin başında gerçekleşmesi gereken bir şeyin varlığını yok eden bir tehdit gibidir.
Bahaneler bir oluşu destekleyen bütün sebepleri en başta yok eder. Halbuki yapılması gereken işler ve yaşanması gereken bir hayat vardır. Bu sebeple hiçbir bahane bir işin yapılmayışına değecek kıymete sahip değildir.
Bahane genelde güzel ve faydalı şeylerin önüne geçer. Halbuki insanı tüketen, bitiren ve mahveden şeylerin önünde bahane değil bütün bunları ortadan kaldıran bir irade vardır. İnsan bir günahı işlerken ondan vaz geçebiliyorsa müthiş bir irade sergilemiş olur. Bu insan güçlü biridir. Halbuki bahaneler üreten birisi güçlü değil zayıftır. O sebepten bahanelere sarılırken kendi güçsüzlüğümüzü de sergilemiş oluruz.
Bahane üretmenin yaygınlaşması insanın ve toplumun bir felâketidir. İnsan nefsine ve şeytana uydukça hayırlı, güzel, iyi işlerin önünde sayısız bahanelerin olduğunu görür. Aslında bütün bu bahaneleri insanın hayal ve vehim mekanizması üretmektedir.
Başarmak isteyen bir insan için bahaneler çöp kadar kıymete sahip değildir. Bu yüzden bir şey başarmak isteyen bir insanın o sağlam psikolojisini yansıtan "Zor diye bir şey yoktur, imkânsız ise biraz zaman alır." sözü çok fiyakalı bir biçimde aslında başarıya odaklanan birinin rûh hâlini anlatır bize.
Öyleyse bir şey başarmak isteyen bir insan bahanelere sarılmayı bırakmalıdır. Çünkü bahanelerin sonu hüsrandır. Yükselmek isteyen bir toplum ise bahaneleri ortadan kaldıran bir eğitim sistemini sonuna kadar benimsemelidir. Çalışkan, verimli, üretken, hayatını dolu dolu yaşayan vicdanı rahat bireyler yetiştirmek bahaneleri ortadan ve hayatımızdan kaldırabilmeye bağlıdır.