Eğitimci-Yazar Lokman Özkul yazdı : Çocuklarda İnternet Bağımlılığı

Eğitimci-Yazar Lokman Özkul köşe yazısında Çocuklarda İnternet Bağımlılığı isimli makalesine yer verdi

Çocuklarımız maaalesef küçük yaşlardan itibaren telefon tablet ve bilgisayarlar yoluyla internet ve oyun bağımlısı oluyor. Son yıllarda ciddi artış yaşanıyor çocuklarımız ve gençlerimiz arasında. Daha küçük yaşlardan itibaren ebeveynler, çocuklar oynasın, yaramazlık yapmasın, oyun ve internetle vakit geçirsin diye ellerine akıllı telefon ve tabletleri tutuşturuyorlar. Çocuk yemek yemiyorsa veriyor eline telefon veya tableti, o oyunla çizgi filmle..  meşgul oluyorken lokmaları tıkıştırıyor çocuğuna. Çocuk bir  nevi internet ortamında efsunlanmış gibi gözünü ayırmadan bir nevi ebeveyni aracılığıyla lokmalar da ağzına tıkıştırılıyor. Bu doğru yöntem midir elbette ki değil. Doğru yöntem daha 3-4 yaşında çocuğu internet oyunlarına ve internet ortamına alıştırmadan, doğru adımlarla doğru hamlelerle, klasik oyunlarımız eşliğinde, ninniler manilerle..  sanal ortamda değil doğal ortamda yetiştirmektir.



Çocukların internet ve bilgisayar kullanımları üzerindeki kontrollerini kaybetmesi ve bunları ölçüsüz olarak kullanmaya başlaması şeklinde seyreden bu durumlar, çocuğun sağlıklı gelişimi için üzerinde durulması gereken ve belki de psikolojik tedavi gerektirebilecek oldukça ciddi bir sorundur. Bu sorunun ortaya çıkmasındaki en büyük etkenlerin başında, yukarıda da ifade ettiğimiz gibi ebeveynlerin yanlış tutumları gelir. Teknolojik bir aletin ekranına kilitlenip anne babasını rahatsız etmeyen çocuk, birçok ebeveyn için cazip gelir. Ancak unutulmamalıdır ki ebeveynini rahatsız etmeyen çocuk, gelişime kendisini kapatmış, anne baba ilgisini başka yerlerde arayan çocuktur.

İnternet bağımlılığı yaş dağılımına bakıldığı zaman 2000 ve sonrası yıllarda doğan, yani günümüzde Z kuşağı diye de ifade edilen bireylerde yoğunluk gösterdiği görülmektedir. Bu da internet ve teknoloji çağı içerisinde doğan çocukların, anne babalarının ilgisinin yetersiz kalmasından kaynaklanır. İnsanın gelişimini tamamlayabilmesi, oyun oynaması, anne babası ile iletişim kurması, sosyal çevresi ile etkileşim içinde kalmasıyla bağlantılıdır. İlgi bekleyen, oyun oynamak isteyen, anne babasının kendisi ile etkileşim içerisinde olmasını isteyen çocuğu savuşturma yöntemi olarak internetin kullanılması, internet bağımlılığının temellerinin atılmasına neden olur. Türkiye İstatistik Kurumu'nun 2013 yılında yaptığı araştırmayla 6-15 yaşları arasındaki çocukların %79.5'inin interneti yalnızca oyun amaçlı kullandığı tespit edilmiştir. Aslında bu durum ebeveynlerin çocuklarıyla ilgilenmemesi sonucunda çocuğun başka eğlence alanları aramasından kaynaklanır. Oyun hem fiziksel hem de zihinsel olarak çocuğun gelişimini olumlu yönde etkileyecek en önemli aktivitedir. Buna ulaşamayan çocuk basit bir eğlence olarak internet oyunlarına yönelir. Bu da demek oluyor ki internet bağımlılığının en önemli sebebi çocuğun kendisi değil, ebeveynlerdir.



İnternet bağımlılığı ile nasıl mücadele edilir?
İnternetin ve teknolojinin içerisinde doğan çocukların daha başarılı olacağı oldukça yanlış bir kanıdır. Anne babalar tabletten veya akıllı telefondan çeşitli internet sitelerine girerek video izleyip, oyun oynayan çocukların dahi olduğunu düşünür. Oysaki bu durum motor kas becerileri bir miktar gelişmiş, telefonu veya tableti elinde tutabilecek gelişimi tamamlamış, gördüklerini tekrar edebilme yetisine erişmiş bütün çocukların yapabileceği bir eylemdir. Bu nedenle bu durumun zekâ ile bağlantılı olduğu düşüncesinden vazgeçilerek çocukları gelişme döneminde teknolojik aletlerin bağımlığından kurtarılmasına yönelik çalışmalara ağırlık verilmelidir.

Evi dağıtmayıp sürekli olarak sakince yerinde oturan bir çocuk aileler için daha iyi görünse de özellikle 0-2 yaş arasındaki çocukların yürümeyi, konuşmayı, sosyal çevresiyle ilişki kurmayı öğrenmesi gerekir. Bu nedenle aileler çocuklarının bu gelişimlerine destek olarak onların sağlıklı bir büyüme gerçekleştirmesini sağlamalıdır. Aileler çocuklarıyla konuşarak konuşmayı öğrenmesini sağlamalı, oyunlar oynayarak motor kas becerilerini geliştirmesine destek olmalı, eğitici oyunlar oynayarak zihinsel becerileri kazanmasını sağlamalıdır.
Çağın gereklerinden dolayı internet ve teknoloji kullanımı ortadan kaldırılamayacağına göre en azından 0-3 yaş arası çocukların internet ve teknoloji ile olan eğlence amaçlı ilişkisi en aza indirilmelidir. Bu yaşlarını sağlıklı şekilde atlatan çocukların internet kullanımı konusunda doğru bir şekilde yönlendirilmesi, internetin oyun kısmıyla değil, eğitici kısmıyla ilgilenmesi için ailelerin çocuklarını eğitmesi gerekir. Çocuklarının internet bağımlısı olmasını önlemek için kendilerini bilinçli internet kullanımı konusunda geliştiren ve yeni teknolojiler konusunda bilgi sahibi olan ebeveynler, çocukların geleceği için oldukça değerlidir. Bu nedenle ebeveyn olarak eviniz içerisindeki huzuru ve sakinliği değil çocuklarınızın geleceğini ön planda tutmalı, onların zihinsel ve bedensel gelişimlerini sağlıklı olarak tamamlayabilmeleri için çocuk eğitimi konusunda bilinçli adımlar atmalısınız.

Lokman ÖZKUL
Eğitimci-Yazar